Wij Duitsers

Wij Duitsers van de Schots schrijver Alexander Starritt is een keiharde, vaak gruwelijke roman over de belevenissen van een groepje Duitse soldaten op de vlucht voor het Russische leger. De oorlog is gekanteld en zij willen naar huis. Het verhaal wordt verteld in de vorm van een lange brief, die de jonge Schot Callum van zijn Duitse opa na diens overlijden heeft ontvangen.

Telkens wanneer Callum aan hem vroeg wat zijn grootvader in de Tweede Wereldoorlog oorlog deed, kreeg hij geen antwoord. Die brief heldert alles onbarmhartig op. Zonder enige terughoudendheid vertelt zijn ‘foute’ opa over zijn laatste dagen aan het oostfront. Hij schrijft over zijn leven te midden van verschrikkingen en chaos. Maar ook over de moed om in leven te blijven.

Callum wordt pijnlijk getroffen door de gruwelijke gebeurtenissen en kan die niet rijmen met de beschaafde man die hij bewonderde. De kern van dit aangrijpende boek zijn de vragen over schuld, schaamte en verantwoordelijkheid. Relevant tot op de dag van vandaag. Het heeft op mij veel indruk gemaakt.

“Maar diep vanbinnen weten wij Duitsers – net als de Polen, de Oekraïners, de Joden en de Russen – dat de oorlog in het oosten de echte oorlog was: rauw, meedogenloos, niet gebonden aan wetten, niet gematigd door compassie, een zaak van pure haat en vernietiging.”