Wat de stenen ons vertellen

Wat de stenen ons vertellen, de nieuwe roman van de Franse schrijver Clara Dupont-Monod zette mij op het verkeerde been. Mijn vader had het vaak over De Steenen spreken, een wereldberoemd boek uit de dertiger (!) jaren over de Goddelijke Boodschap van de Grote Pyramide.  Als jochie kon ik niet bevroeden dat ik ooit die piramide zou bezoeken. Deze roman gaat echter niet over het Oude Egypte.

Het verhaal speelt in een bergdorpje in de Cevennen. De muur bij het dorpspleintje is opgebouwd uit eeuwenoude stenen, die getuigen zijn van het leven van de inwoners. Wie het juiste oor heeft, kan hun stemmen horen en de verhalen opschrijven. De stenen zijn scherpe en meelevende waarnemers, die op een bijzondere wijze de geschiedenis vertellen van een familie waarin een meervoudig beperkt kind wordt geboren.

Alle personages blijven naamloos. Het gaat over de vader, de moeder, de oudste zoon, het jongere zusje en de jongste zoon. Het kind leeft ‘ in een mistige tussenwereld en is voor altijd aan het bed gekluisterd.’ Al snel wordt duidelijk dat zijn prachtige donkerbruine ogen niets zien. Zijn oudste broer ontwikkelt een band met hem, verzorgt en beschermt hem. Het gaat bijna ten koste van zijn eigen ontwikkeling. De impact op het gezin is enorm.

“Het kind werd vier. Het was zwaarder om te dragen – want zijn groei ging door. Ze trokken hem pyjama’s aan die op trainingspakken leken, zo dik mogelijk, want de bewegingsloosheid maakte hem kouwelijk. Ze moesten hem vaak verplaatsen, anders werd zijn huid rood, met geïrriteerde plekken. De liggende houding had ook een ontwrichting van zijn heupen tot gevolg. Dat bezorgde hem geen pijn, maar het kind hield zijn benen gebogen. Ze waren mager, met een bleekheid die bijna even doorschijnend was als zijn gezicht.”

Het jongere zusje krijgt steeds meer afkerige gevoelens. Zij is boos op het negatieve effect dat zijn bestaan heeft op hun harmonieuze gezin. De verhouding tussen de ouders staat onder grote druk. Het kind wordt in een verzorgingstehuis w geplaatst. Zijn invloed blijft onuitwisbaar, ook na zijn overlijden en zijn plaats door een nakomertje wordt ingenomen.

Wat de stenen ons vertellen heeft veel indruk gemaakt. Door de bijzondere constructie, de fraaie taal, de beschrijvingen van de overrompelde natuur en het samenleven met een kind met een beperking. Leerzaam en ontroerend mooi.