Een huis in Engeland

Op het moment dat ik aan deze column begin, is er op Texel en de andere Waddeneilanden nog geen besmetting met het coronavirus geconstateerd. Je hoopt dat het zo zal blijven. Het ligt in de lijn van de ontwikkelingen dat ook hier mensen besmet raken. Scholen dicht, horeca gesloten. Wat staat ons nog meer te wachten?

De media houden ons van uur tot uur op de hoogte. In het tv-programma Podium Witteman zei theaterregisseur Ivo van Hove dat hij zich in de komende werkeloze weken stort op zijn stapel ongelezen boeken en bijzondere films. Goed idee, want ‘Ieder nadeel heb zijn voordeel’.

Afgelopen dagen heb ik genoten van Een huis in Engeland van Maarten Asscher, ‘roman van een kleinzoon’. Hij is auteur van verhalenbundels, poëzie en non-fictie, was uitgever bij Meulenhoff, directeur Kunsten op het ministerie en boekverkoper bij Atheneum. Een veelzijdig mens en een begenadigd verteller.

Asscher slaapt slecht en probeert van alles voor een goede nachtrust. Tijdens de slapeloze uren loopt hij in gedachten door het huis van zijn grootouders in Engeland, waar hij als kind - alleen of samen met zijn jongere broertje – vaak logeerde. Vrijwel moeiteloos tovert hij het verleden tevoorschijn; heerlijke zomers, dierbare herinneringen en onvertelde, mysterieuze familieverhalen.

Hoe hadden zijn grootouders met hun drie kinderen de Tweede Wereldoorlog overleefd? Waarom waren zij plotseling naar Londen verhuisd? Asscher dwaalt opnieuw als elfjarige door de dierbare Engelse woning die hij tot in details beschrijft. Hij bewonderde zijn rechtlijnige grootvader ‘Oa’ en hield zielsveel van zijn rustige grootmoeder. Naast zijn nachtelijke, innerlijke tochten zoekt hij overdag in brieven en archieven naar de waarheid en reconstrueert uiteindelijk het levensverhaal van zijn grootouders.

De schrijfstijl is vlot, toegankelijk en humoristisch. Ondanks of dankzij de zeer persoonlijke geschiedenis is het een roman met universele waarde. Een boek dat ik met plezier zal herlezen, want ik herkende veel. Sluit je ogen en ga op reis door het huis van jouw grootouders en beleef onverwachte herinneringen.

‘Nu reik ik nog lang niet tot het ruitje en stappen we achter elkaar naar binnen, mijn grootmoeder voorop, de vestibule in. Links zit een houten kapstok tegen de muur met metalen kledinghaken aan de voorkant en een plank erboven. Daar liggen de hoeden van mijn grootouders in stapeltjes bovenop. Aan de muur ertegenover hangt een wandspiegel, waaronder in de hoek een paraplubak op de rode tegelvoer staat.’

                                                                     *