Een breuk in april

Jan Brokken, één van mijn favoriete Nederlandse schrijvers, sprak onlangs in een interview in Trouw zijn grote waardering uit voor de Albanese auteur Ismail Kadare, waarvan ik nog nooit iets had gelezen. Toen Kadare tijdens een bezoek van Brokken opmerkte dat hij in diens werk altijd muziek hoorde, was dat voor hem de mooiste recensie die hij ooit had gekregen.

Mijn belangstelling was direct aangewakkerd en ik ontdekte dat Een breuk in april, een boek oorspronkelijk uit 1978 onlangs in een nieuwe vertaling bij Querido is herdrukt. Heel bewust heb ik geen nadere informatie over Kadare en zijn werk opgezocht en begon min of meer onbevangen met de inleidende tekst op de achterzijde.

“Het ingrijpende verhaal over bloedwraak en noodlot in het hooggebergte van Albanië.” Ik dacht meteen aan het werk van A. den Doolaard, zoals Het land achter Gods rug en De herberg met het hoefijzer. De stijl van Kadare is geheel anders en doet denken aan de onafwendbare dreiging bij Kafka en de horror van Edgar Alan Poe.

Het centrale personage is Gjorg Berisha, die geheel volgens de eeuwenoude wetten van de vendetta, de moordenaar van zijn broer heeft gedood. Slechts dertig dagen blijft hij onschendbaar om de vereiste bloedbelasting te kunnen betalen. Daarna is hij vogelvrij. Op zijn tocht naar de burcht waar hij de belasting in ‘klinkende munt’ moet afdragen, ontmoet hij op een grauwe hoogvlakte een koets met daarin het pasgetrouwde echtpaar Vorpsi op huwelijksreis.

De man is een jonge, succesvolle schrijver, die studie maakt van de cultuur en de geschiedenis van het gebied. Ze worden verwacht bij ‘de prins’. Gjorg en de oogverblindend mooie vrouw kijken elkaar in het voorbijgaan even diep in de ogen. Hun lot is bezegeld. Zullen zij elkaar ooit terugzien? Vanaf midden april is Gjorg opgejaagd wild. Zijn tragische leven wordt bepaald door regels, wetten en oeroude tradities, invoelbaar en beklemmend beschreven door Kadare in een overtuigende mengeling van Middeleeuwse mystiek en eigentijds cynisme.

“Wanneer zouden ze hem eindelijk ontbieden om de belasting te betalen? Sinds hij hier zat was er nog maar één van hen geroepen. Zou hij echt dagenlang moeten wachten? Stel dat het nog weken zou duren voordat ze hem lieten komen. Of dat ze hem nooit zouden roepen.”