De wereldwandelaars

 Meestal open ik mijn stukjes met een toepasselijke, persoonlijke noot. Een anekdote, een herinnering of een spontane inval. De twee boeken die ik heb gelezen geven deze keer zoveel aanleiding, dat ik niet kon kiezen en begin daarom meteen met De wereldwandelaars door Wim Willems, dat bij een boekbespreking op de radio mijn aandacht had getrokken.

Het is de waargebeurde geschiedenis van drie jonge idealisten die op 16 juli 1911 vanaf de Dam in Amsterdam vertrekken voor een ‘voetreis rond de aarde’. Zij hebben een bulletin in de hoofdstad verspreid om hun tocht onder de aandacht te brengen. Een grote menigte zwaait hen uit. ’In den vreemde zullen zij gebruik maken van de wereldhulptaal Esperanto’.  

Gerard Perfors, Frans van der Hoorn en Bram Mossel zijn geestdriftige twintigers. Geheelonthouders (‘van de blauwe knoop’), vegetariërs, pacifisten, strijders voor sociale gelijkheid en op zoek naar vrijheid in de natuur. Zij vormen ‘een verbond van idealisten’, gaan op reis zonder geld en voorzien in hun onderhoud door de verkoop van ‘portretkaarten’, destijds een gebruikelijke activiteit. Bovendien schrijven zij artikelen over hun ervaringen voor kranten en tijdschriften.

Schrijver en historicus Wim Willems voelt veel verwantschap met hen en dat resulteerde in een schitterend document, dat uitgebreid en met veel achtergrondinformatie hun reis beschrijft. Hij verplaatst zich in hun gedachten en gemoedstoestand. Een recensent vond dat storend. Voor mij is het een versterkend element.

Het boek is royaal geïllustreerd met authentieke zwart/wit foto’s,  originele tekeningen en landkaarten. Een groot verschil met het digitale tijdperk. Een eeuw later is de wereld ingrijpend veranderd. Door de sociale media volg je elkaar nu (graag of niet) op elk moment van de dag.  

De wereldwandelaars groeiden op in volkswijken en hebben alleen lager onderwijs genoten. Zelfontwikkeling heeft hen ver gebracht. Willems volgt hen letterlijk op de voet, citeert uit hun dagboekfragmenten en interviewt diverse van hun nazaten om tot een zo volledig mogelijk beeld te komen . Aanrader.